Dù không chính thức xác nhận Taliban là chính phủ hợp Nasco Express pháp Nasco Express của Afghanistan, Trung Quốc đã ký giao kèo năng lượng lớn với lực lượng đang cầm quyền tại nhà nước này. Vậy đâu là lý do xúc tiến Bắc Kinh tiến tới thỏa thuận đầy bất ngờ trên?
Nasco ExpressThỏa thuận bước ngoặt
Quan chức chính quyền Taliban Shahabuddin Dilawar, Mullah Abdul Ghani Baradar và Đại sứ Trung Quốc tại Afghanistan Wang Yu ở Kabul, Afghanistan hôm 5/1. Ảnh: AFP
Chính quyền Taliban đã ký kết thỏa thuận với một công ty Trung Quốc, cho phép đầu tư 540 triệu USD để phát triển các mỏ dầu khí ở nhà nước này. Thỏa thuận là khoản đầu tư Nasco Express quy mô lớn trước tiên được thực hành ở Afghanistan kể từ khi Taliban lên nắm quyền cai trị giang sơn kể từ tháng 8/2021, Nasco Express sau khi Mỹ rút quân kết thúc chiến dịch can thiệp quân sự kéo dài 20 năm ở nước này.
Dẫn tuyên bố từ chính quyền Taliban, hãng Nasco Express tin Bloomberg cho biết giao kèo với Công ty dầu lửa và Khí đốt Trung Á Tân Cương (CAPEIC) đã được ký kết tại Kabul với sự chứng kiến của Mullah Abdul Ghani Baradar – quan chức cáng đáng các vấn đề kinh tế của Taliban và ông Wang Yu - Đại sứ Trung Quốc tại Afghanistan.
Thỏa thuận vỡ hoang dầu 25 năm sẽ cho phép CAPEIC khoan dầu ở lưu vực sông Amu Darya. Đây là thỏa thuận khai khẩn năng lượng quốc tế lớn đầu tiên của Taliban kể từ khi lực lượng này lên nắm quyền Nasco Express cai trị giang sơn vào năm 2021.
“Về tài nguyên tự nhiên, Afghanistan là Nasco Express một quốc gia phong túc. Ngoài các loại khoáng sản khác, dầu mỏ là tài sản của người dân Afghanistan mà nền kinh tế của sơn hà có thể dựa vào”, Bloomberg dẫn lời ông Baradar nói.
Nguồn tin cho biết thêm Công ty CAPEIC sẽ đầu tư 150 triệu USD mỗi năm và tạo công ăn việc làm cho 3.000 người dân Afghanistan. Sau ba năm, khoản đầu tư sẽ tăng lên 540 triệu USD.
ích lợi chiến lược
Mặc dù không xác nhận Nasco Express Taliban là chính phủ hợp pháp của Afghanistan, nhưng Bắc Kinh công nhận rằng lực lượng này đang kiểm soát nhà nước láng giềng có nguồn tài nguyên tự nhiên khôn cùng lớn, đóng vai trò quan trọng đối với chiến lược phát triển an ninh năng lượng, cũng như kinh tế của quốc gia đông dân nhất thế giới.
thành thử, trong khi các nhà ngoại giao phương Tây tháo chạy khỏi Kabul sau thời khắc Taliban lên nắm quyền, các nhà thương thảo Trung Quốc vẫn ở lại.
Theo giới chuyên Nasco Express gia, động thái quyết định ký Nasco Express kết thỏa thuận với Taliban của Trung Quốc nhằm mục đích đảm bảo vấn đề an ninh an năng lượng của quốc gia.
Là nhà nước đông dân nhất thế giới và là “gã khổng lồ” công nghiệp, Trung Quốc cũng là nước tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới.
Nước này không có đủ nguồn lực để đáp ứng nhu cầu trong nước, vốn liên tục tăng lên khi tổ quốc phát triển chóng vánh.
Điều đó đã khiến Trung Quốc trở thành nhà du nhập ròng dầu lửa và khí đốt thiên nhiên lớn trên thế giới.
Đây cũng là yếu tố thúc đẩy Bắc Kinh tạo lập thêm nhiều mối quan hệ đối tác với nhiều nhà nước trong thời gian gần đây, bao gồm cả Nga, Ecuador và các nhà nước vùng Vịnh ở Trung Đông.
Ảnh minh hoạ: AFP
Dù mối quan hệ giữa Trung Quốc với các quốc gia này vẫn Nasco Express bền chặt, hoạt động du nhập năng lượng của Bắc Kinh đã bị ngăn trở. Nguồn tài nguyên từ những nhà nước này, ngoại trừ từ Nga, phải được du nhập bằng đường biển và đi qua các điểm nóng chiến lược.
Nhận ra hạn chế này, trong những năm qua, Trung Quốc đã tăng tốc Nasco Express xây dựng Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), tìm Nasco Express cách hội nhập Á - Âu bằng cách xây dựng đường bộ và đường sắt xuyên đất liền, xây dựng Nasco Express các tuyến hậu cần mới có thể cho phép hàng hóa ra vào Trung Quốc mà không gặp trở ngại từ phía Mỹ.
Chẳng hạn, chuồng xí kinh tế Trung Quốc - Pakistan (CPEC), một trong các tiểu dự án của BRI, đang thiết lập một tuyến đường đến Tây Ấn Độ Dương. Dự án này được kỳ vọng sẽ tạo ra một lối tắt từ Trung Quốc đến Trung Đông mà không cần đi qua các khu vực hàng hải dễ bị tổn thương về mặt quân sự.
Nhưng tuồng như không có lịch trình chiến lược nào, bao gồm cả BRI, sẽ hoàn thiện nếu không có sự hiệp tác của Afghanistan. quốc gia Trung Á này có chung đường biên cương ngắn với Trung Quốc và nằm trên ngã tư giữa Trung Đông, Trung Á và Nam Á. Điều này có nghĩa Kabul tạo nên một phần quan yếu trong chiến lược và an ninh của chính Trung Quốc.
Làn gió mới cho sự ổn định của Afghanistan?
Nasco Express height="">
Tay súng Taliban đứng gác trên phố ở Kabul, Afghanistan. Ảnh: AFP
Mặc dù Afghanistan đã rơi vào tình trạng bất ổn chính trị trong nhiều thập kỷ, nhưng Nasco Express việc Mỹ rút quân khỏi sơn hà và Taliban nắm quyền thống trị đã mang lại Nasco Express sự ổn định tương đối trái ngược với tình cảnh thường ngày của Afghanistan.
dù rằng mối đe dọa từ lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng vẫn tiếp diễn, song Afghanistan hiện được đánh giá là đang ở thời khắc ổn định nhất trong 40 năm. Dẫu vậy, phải nhấn rằng chừng độ ổn định vẫn ở mức rất thấp.
Trên thực tiễn, Afghanistan có trữ lượng khoáng sản Nasco Express khổng lồ và sở hữu tới 50 tỷ m3 khí đốt tự nhiên và dầu mỏ.
Đối với Trung Quốc, nguồn tài nguyên ở Afghanistan đóng vai trò quan yếu đối với vấn đề an ninh năng lượng.
Còn với Afghanistan, việc cuốn nguồn đầu tư nước ngoài vào Nasco Express khai thác tài nguyên sẽ vực dậy nền kinh tế đã bị rơi xuống đáy, kể từ sau khi Mỹ rút cả thảy quân khỏi nhà nước Trung Á này.
Giới chuyên gia nhận định rằng chưa bao giờ trong Nasco Express nhiều thập kỷ, Afghanistan lại có nhịp nhận được số tiền đầu tư lớn như vậy.
Có thể thấy rằng chính sách đối ngoại của Trung Quốc và gắng củng cố quan hệ kinh tế với Taliban là vì ích lợi quốc gia và chiến lược. Liệu Trung Quốc có thể tiếp cận nguồn năng lượng hay ngần nó ở đâu dễ dàng hơn ở một quốc gia hàng xóm?
Hơn nữa, Bắc Kinh tin rằng bằng cách đầu tư vào Afghanistan, họ có thể giúp đất nước này ổn định hơn nhờ thịnh vượng. Do đó, mô hình đầu tư của Trung Quốc được đánh giá là điều mới mẻ, tích cực và mang tính khác biệt cho Afghanistan, thay vì áp đặt lệnh trừng trị như Mỹ.
Đặc biệt, khi ký kết thỏa thuận dầu mỏ trên, Trung Quốc cam kết quý trọng chính trị và không can thiệp vào nội bộ của nhà nước này.
Theo Hải Vân
Báo tin cậy